Hành Trình Đức Tin
Vào cuối tháng Tư năm 1975 khi cộng sản Bắc Việt xâm chiếm Miền Nam và chính phủ Việt Nam Cộng Hòa sụp đổ, hàng trăm ngàn người Việt đã phải bỏ nước vượt biên, vượt biển tìm tự do và đã sống rải rác khắp Năm Châu, đa số định cư tại Hoa Kỳ. Cuối năm 1975, rất nhiều người Việt tị nạn đã định cư tại Sacramento, Thủ Phủ của Tiểu Bang California. Dù sống tha hương, xa rời Giáo Hội mẹ Việt Nam thân yêu, người công giáo Việt Nam vẫn luôn mang theo mình hạt giống đức tin đã được gieo vào lòng người tín hữu. Thuở ban đầu, khoảng bốn, năm gia đình Công Giáo đã định cư tại khu gia cư đường North 12 (thường được gọi là khu 12). Các gia đình này thường xuyên tham dự Thánh Lễ ở nhà thờ St. Francis of Assissi, 1066 - 26th street. Khoảng đầu năm 1976, Linh Mục Giuse Nguyễn Văn Tịnh từ San Jose đến dâng Thánh Lễ Chúa Nhật cho những gia đình Việt Nam này, mỗi tháng một lần.
Mùa Thu năm 1976, Linh Mục Giacôbê Nguyễn Văn Vi, một thuyền nhân tị nạn năm 1975, định cư tại Sacramento. Ngài gia nhập và phục vụ Giáo Phận Sacramento, được Đức Cha Alden Bell, Giám Mục Giáo Phận, chấp thuận và với sự cộng tác của gia đình ông Giuse Vũ Đình Tường, một giáo dân thuộc khu 12, LM. Vi đã bắt đầu dâng Thánh Lễ Chúa Nhật hàng tuần tại Newman Catholic Center, 5900 Newman Court. Lúc bấy giờ, số người dự lễ có khoảng 40-50 người, Cộng Đoàn Công Giáo Việt Nam, Sacramento đã được hình thành. Theo gương Chúa Giêsu là vị Mục Tử nhân lành, LM Vi luôn quên mình để tìm kiếm nguồn nước và đồng cỏ xanh tươi cho đoàn chiên được no đầy, ngài đã dốc hết tâm lực vào việc xây dựng cộng đoàn tươi trẻ này.
Năm 1979 vì số giáo dân càng ngày càng đông nên LM Vi đã xin phép Giáo Phận và Giáo Xứ St. Peter, 6210 McMahon Drive, để làm lễ tại đó. Lúc này, số giáo dân tham dự Thánh Lễ có khoảng 100 người. Cuối năm 1981, với sự chấp thuận của Giáo Xứ St. Paul, các Thánh Lễ Chúa Nhật đã được cử hành tại nhà thờ St. Paul, 8720 Florin Road, một nhà thờ rộng rãi hơn vì số giáo dân lúc này đã lên tới khoảng 400 người.
Ngày 17 tháng Giêng năm 1984 với sự đóng góp của giáo dân, cùng với lòng quảng đại của một gia đình ân nhân người Mỹ, gia đình ông Fred Lammerding, Cộng Đoàn Công Giáo Việt Nam tại Sacramento đã mua được một căn nhà cũ có 3 phòng ngủ trên thửa đất rộng 5 mẫu tại 10371 Jackson Road, ngoại ô của thành phố Sacramento với giá $125,000. Phòng khách của căn nhà được giáo dân chung sức tự sửa và căng bạt nối dài thêm khoảng 10 mét ra phía ngoài dùng làm Thánh Đường. Một Thánh Đường tuy nhỏ bé nghèo nàn, thiếu thốn mọi thứ; nhưng đó là một mái ấm thiêng liêng của đàn chiên Việt nơi xứ lạ quê người. Mùa đông giá rét đã phải dùng những lò than đặt chung quanh lều cho bớt lạnh. Mùa hè lấy gió trời thay cho máy lạnh; chỉ có các cụ già, bé thơ, các phụ nữ đang mang thai, mới được ngồi trong nhà; thanh niên thiếu nữ và người khỏe mạnh đều phải đứng trong lều hoặc vĩa hè; có khi đang dự Thánh Lễ, nước mưa từ trên lều tuôn xuống ướt át trông thật xót thương. Ngày 18 tháng 3 năm 1984 Đức Cha Francis A. Quinn, Giám Mục Giáo Phận Sacramento dâng Thánh Lễ Cung Hiến ngôi Thánh Đường đầu tiên này.
Năm 1985 Cộng Đoàn bắt đầu dùng danh hiệu Cộng Đoàn Các Thánh Tử Đạo Việt Nam; và đầu năm 1986, Cộng Đoàn bắt đầu dự án xây dựng một Thánh Đường mới trên thửa đất 5 mẫu này để thay thế cho ngôi Thánh Đường tạm, chật hẹp và thiếu thốn tiện nghi. Công việc còn dang dở thì LM Giacôbê Nguyễn Văn Vi lâm bệnh và qua đời ngày 4 tháng 6 năm 1986.
Tháng 8 năm 1986 Linh Mục Giuse Nguyễn Văn Hoan tạm thời phục vụ Cộng Đoàn; và ngày 27 tháng 10 năm 1986 LM Hoan được Đức Cha Cha Francis A. Quinn, Giám Mục Giáo Phận Sacramento bổ nhiệm làm Quản Nhiệm Cộng Đoàn Các Thánh Tử Đạo Việt Nam. LM Hoan và Ban Chấp Hành đương nhiệm tiếp tục dự án xây dựng ngôi nhà thờ mới. Ngày 5 tháng 11 năm 1988 Đức Cha Francis A. Quinn, Giám Mục Giáo Phận Sacramento, đã dâng lễ Cung Hiến Thánh Đường Các Thánh Tử Đạo Việt Nam - Sacramento; một ngôi Thánh Đường có thể chứa được 500 người đã đươc hoàn tất với kinh phí trên $400,000.
Ngày 10 tháng 3 năm 1994 LM Hoan được thuyên chuyển vì hết nhiệm kỳ. Từ tháng 4 đến tháng 6 năm 1994, Linh Mục Charles Nguyễn Văn Dũng tạm thời phục vụ Cộng Đoàn.
Ngày 5 tháng 6 năm 1994 Linh Mục Tađêô Maria Nguyễn Ngọc Ban, CMC thuộc Tỉnh Dòng Đức Mẹ Đồng Công Cứu Chuộc Hoa Kỳ được Đức Cha William K. Weigan, Giám Mục Giáo Phận Sacramento bổ nhiệm làm Quản Nhiệm với sự phụ tá lần lượt của các Linh Mục: Joseph Cao xuân Cảnh, CMC (2002-2004), Martin MariaTrần Dũng Lực, CMC (2004-2006), và Francis Xavie Lương Minh Tuất, CMC (2007-2009).
Mang tình yêu Chúa Kitô vào đời, cùng với dòng máu người Việt chảy trào trong tim đã thôi thúc LM Ban hướng về việc gieo mầm đức tin Công Giáo, gìn giữ ngôn ngữ và bảo tồn văn hóa Việt Nam cho con em xứ đạo Sacramento. Với thao thức đó, trường Giáo Lý và Việt Ngữ Thánh Giuse đã được thành lập vào cuối mùa hè năm 1995, khởi nguồn từ đoàn thiếu nhi năm đó có khoảng trên dưới bốn chục em đoàn sinh. Khi giáo dân được tin Trường Thánh Giuse chính thức khai giảng với sự kết hợp của ba môn giáo huấn: Giáo Lý, Việt Ngữ, và Sinh Hoạt Thiếu Nhi, để giúp các em sống đời đạo đức và duy trì nền Văn Hóa Việt Nam, thì số học sinh ghi danh đã lên tới gần một trăm em. Vì nhu cầu cấp tốc, LM Ban đã yêu cầu cộng đoàn mua một số nhà lưu động cũ và kêu gọi những giáo dân thiện nguyện đến để sửa lại thành các lớp học. Thuở ban đầu còn hoang sơ, việc học tập và sinh hoạt của các em và quý thầy cô được diễn ra ở những nhà lưu động chật chội, cũ kỷ, thiếu thốn tiện nghi. Mùa hè nóng bức, mùa đông giá lạnh, còn nguồn nhân sự thì ít ỏi. Nhưng không thế mà khiến LM Ban chùn bước, trái lại, tinh thần phục vụ của Ngài càng kiên cường quyết tâm xây dựng giáo hội của Chúa ngày một phát triển hơn.
Số giáo dân mỗi ngày mỗi tăng, sinh hoạt của giáo dân và các Hội Đoàn ngày càng sống động và năng hoạt nhưng thiếu thốn cơ sở sinh hoạt. Để thuận tiện cho phần lớn giáo dân sống tập trung ở miền nam Sacramento, Cộng Đoàn Các Thánh Tử Đạo Việt Nam, dưới sự hướng dẫn của LM Ban, đã được Đức Cha William K. Weigand, Giám Mục Giáo Phận Sacramento chấp thuận cho tìm một địa điểm khác để xây một ngôi thánh đường rộng rãi hơn, với các cơ sở cần thiết cho sinh hoạt của Cộng Đoàn, và nhất là một Trung Tâm Giáo Dục rộng rãi, đầy đủ tiện nghi cho các con em.
Trong gần 15 năm tại chức, kể từ tháng 6 năm 1994, LM Ban đã góp nhặt từng đồng, đã khích lệ và nhắc nhở mỗi người, mỗi Hội Đoàn đóng góp sức lực, buôn bán hàng tuần, tổ chức các buổi văn nghệ để gây quỹ, cũng như tham gia vào các công tác xây dựng nhà Chúa. Thật là một công trình đáng kể vì khi LM Ban nhậm chức năm 1994, quỹ của cộng đoàn chỉ có $50,000, nhưng khi khởi công xây cất nhà thờ mới, quỹ của Cộng Đoàn đã lên tới trên 4 triệu mỹ kim.
Ngày 23 tháng 8 năm 2000 Cộng Đoàn đã mua hai căn nhà cũ trên một thửa đất rộng gần 10 mẫu tại địa điểm 8181 Florin Road. Hai căn nhà này được giáo dân sửa sang lại; một căn được dùng làm nhà xứ và văn phòng tạm, một căn tạm làm Nhà Nguyện. Thánh Lễ hằng ngày trong tuần được cử hành tại Nhà Nguyện này trong thời gian xây cất Thánh Đường mới; tuy nhiên các Thánh Lễ ngày Chúa Nhật vẫn được cử hành ở Thánh Đường tại địa điểm Jackson Road. Sau sáu năm chuẫn bị, dự án được khởi công xây cất vào đầu năm 2007 với dự kiến sẽ hoàn tất vào mùa hè năm 2009. Trong công tác xây cất, công ty Jackson Construction có trách nhiệm xây cất phần chính của Thánh Đường và các cơ sở trong dự án, còn những công tác phụ như: lót gạch hoa/đá cẩm thạch cho sàn nhà rộng 40,000 square feet, lót sàn gỗ gian Cung Thánh, lắp ráp các cửa ra vào, làm các kính trang hoàng màu, sơn nhà, đặt hệ thống ống nước tưới cây và trồng cây trên 10 mẫu đất trong khung viên nhà thờ, dựng hàng rào chu vi nhà thờ, v.v., được một số đông giáo dân già trẻ nam nữ thiện nguyện hăng say đảm nhiệm. Những công tác này đã tiết kiệm cho Cộng Đoàn trên $500,000. Việc xây cất sắp được hoàn tất thì thương thay, ngày 16 tháng 2 năm 2009, LM Ban bị thương nặng do tai nạn xe hơi ở trước cổng ngôi Thánh Đường đang xây, và không thể phục vụ Cộng Đoàn được nữa. Do đó LM Francis Xavier Lương Minh Tuất, Phụ Tá Quản Nhiệm, và Ban Chấp Hành đương nhiệm tiếp tục làm việc và đã hoàn tất dự án xây cất vào ngày 5 tháng 6 năm 2009.
Ngày 7 tháng 6 năm 2009 Linh Mục Philip Trần Bình Khả, CMC được Đức Cha Jaime Soto, Giám Mục Giáo Phận Sacramento, bổ nhiệm làm Quản Nhiệm với sự phụ tá lần lượt của các Linh Mục: Charles Phạm Đức Sinh, CMC (2009-2012) và Augustinô Trương Trường Kỳ, CMC (2012-2015).
Chúa Nhật ngày 28 tháng 6 năm 2009 Đức Cha Jaime Soto, Giám Mục giáo Phận Sacramento và Đức Cha Đôminicô Mai Thanh Lương, Giám Mục Phụ Tá Giáo Phận Orange dâng Thánh Lễ Cung Hiến Thánh Đường Các Thánh Tử Đạo Việt Nam - Sacramento với sự hiện diện của khoảng 3,000 giáo dân. Ngày đó, Cộng Đoàn đã có một cơ sở trên thửa đất rộng gần 10 mẫu, gồm một ngôi Thánh Đường khang trang với khoảng 1,000 chỗ ngồi, một Nhà Nguyện với 200 chỗ, một Hội Trường với hơn 2,300 chỗ, 11 phòng học cho trên 600 học sinh, một nhà bếp có trang bị đầy đủ theo tiêu chuẩn của nhà hàng và một bãi đậu xe rộng rãi trên 400 chỗ. Công trình này đã biểu lộ tinh thần đoàn kết của một người cha thiêng liêng yêu dấu, cùng với giáo dân dốc hết tâm huyết, vượt qua bao khó khăn thử thách, cùng nhau nắm tay gầy dựng nên mái ấm thiêng liêng cho xứ đạo thân thương đang chuẩn bị bước qua một trang sử mới.
Chúa Nhật ngày 29 tháng 11 năm 2009 Đức Cha Jaime Soto, Giám Mục Giáo Phận Sacramento đã dâng Thánh Lễ tại Thánh Đường mới và đã ban Sắc Chỉ thành lập Giáo Xứ Các Thánh Tử Đạo Việt Nam - Sacramento, một Giáo Xứ Thể Nhân trong Giáo Phận Sacramento, và cũng là Giáo Xứ tiên khởi và duy nhất cho người Việt trong Tiểu Bang California. Trong Thánh Lễ này, Đức Cha Soto đã sắc phong Linh Mục Tađêô Maria Nguyễn Ngọc Ban, CMC, làm Linh Mục Chánh Xứ một ngày, ngày 29 tháng 11 năm 2009 để ghi ơn ngài đã tận tụy phục vụ phát triển Cộng Đoàn và xây dựng Thánh Đường mới. Ngày đó, LM Ban trở thành Cha Xứ tiên khởi của Giáo Xứ Các Thánh Tử Đạo Việt Nam – Sacramento. Vì thương tích do tai nạn đụng xe quá nặng, LM Ban trở về Tỉnh Dòng Đức Mẹ Đồng Công Cứu Chuộc ở Carthage, Missouri để dưỡng bệnh và đã được Chúa gọi về ngày 26 tháng 6 năm 2010, để lại sự tiếc thương vô cùng cho biết bao người nói chung và con chiên Giáo Xứ Các Thánh Tử Đạo Việt Nam – Sacramento nói riêng.
Ngày 30 tháng 11 năm 2009 Linh Mục Philip Trần Bình Khả, CMC đươc Đức Cha Jaime Soto, Giám Mục Giáo Phận Sacramento, bổ nhiệm làm Chánh Xứ thay thế LM. Ban.
Từ năm 2009 đến 2015, với số giáo dân càng ngày càng gia tăng, LM Khả đã tận lực kêu gọi sự hợp tác của giáo dân và tổ chức những buổi văn nghệ gây quỹ cho chương trình kiến thiết mà Cha Xứ và Hội Đồng Thường Vụ đã hoạch định. Trong vòng sáu năm, giáo xứ đã mua thêm gần hai mẫu đất để nới rộng vòng đai giáo xứ. Ở thời điểm này, khuôn viên giáo xứ gồm gần 12 mẫu đất. Trên thửa đất mới mua này, giáo xứ đã xây một Nhà Xứ mới rộng rãi khang trang. Giáo xứ cũng đã xây cổng và hàng rào xinh xắn phía trước nhà thờ, và xây Đài Đức Mẹ Lavang với tượng Đức Mẹ cao 23 feet (gần 8 m), nặng 20 tấn được tạc từ một khối đá cẩm thạch. Đài Đức Mẹ đã được Đức Cha Jaime Soto, Giám Mục giáo Phận Sacramento và Đức Cha Đôminicô Mai Thanh Lương, Nguyên Giám Mục Phụ Tá Giáo Phận Orange dâng Thánh Lễ tạ ơn và Cung Hiến tượng đài ngày 18 tháng 10 năm 2015. Ngoài ra, LM Khả cũng khởi sự nghiên cứu và thiết kế dự án xây cất thêm cơ sở sinh hoạt cho giáo xứ. Tạ ơn Chúa biết bao cho sáu năm sứ vụ của LM Khả, Ngài luôn có tầm nhìn xa cho nhu cầu thăng tiến của giáo xứ, và đã làm việc không ngừng để hoàn thiện mái ấm chung cho đại gia đình xứ đạo có được một nền móng vững chắc cho một giáo xứ bắt đầu trên đà thăng tiến tâm linh.
Ngày 24 tháng 8 năm 2015 Linh Mục JIM Ngô Hoàng Khôi, CMC được Đức Cha Jaime Soto, Giám Mục Giáo Phận Sacramento, bổ nhiệm làm Chánh Xứ và Linh Mục Phêrô Đinh Tuyến Viễn, CMC (2015-2018) làm Phó Xứ. Trong thời gian LM Khôi phục vụ tại giáo xứ, xây dựng tâm linh và mục vụ là mối ưu tư hàng đầu của ngài. LM Khôi đã không ngừng giúp đỡ, xây dựng và khuyến khích các Hội Đoàn, Phong Trào, Ca Đoàn ngày một vững chắc và năng hoạt. Hiện nay giáo xứ có sáu ca đoàn phục vụ các thánh lễ trong tuần và Ca Đoàn Tổng Hợp phục vụ các Thánh Lễ đặc biệt trong dịp Ngày Tạ Ơn, Giáng Sinh và Phục Sinh. Đáng kể là Hội Cao Niên cho những giáo dân trên 65 tuổi, do LM Khôi đề xướng, để củng cố đức tin và tạo ra liên hê giữa các thành viên, đặc biệt là các cặp vợ chồng. Hội Cao Niên hiện có trên 100 thành viên. Ngoài ra, Ngài luôn chú tâm trong việc giáo dục thế hệ trẻ để giúp các em củng cố đức tin Công Giáo, và làm tăng trưởng nền văn hóa Việt Nam nơi tâm hồn mỗi con em gốc Việt. Vì thế, Trung Tâm Giáo Dục Thánh Giuse, được sự quan tâm hướng dẫn của Ngài, đã thăng tiến cả về chất lượng cũng như số lượng học sinh và ban giảng huấn.
Ngoài ra, LM Khôi cũng đã bỏ rất nhiều thì giờ cùng với Hội Đồng Thường Vụ tiếp tục nghiên cứu và hoàn tất việc thiết kế dự án phát triển cơ sở sinh hoạt của Giáo Xứ. Dự án gồm có một văn phòng giáo xứ mới rộng trên 3000 square feet; xây thêm các phòng học, phòng họp với một hội trường rộng gần 5000 square feet; tháp chuông, vườn cầu nguyện và một bãi đậu xe mới có trên 100 chỗ. Dự án đang ở giai đoạn xin giấy phép xây cất.
Tháng 11 năm 2018 Linh Mục Louis Vũ Minh Nhiên, CRM được Đức Cha Jaime Soto, Giám Mục Giáo Phận Sacramento bổ nhiệm làm Chánh Xứ và Linh Mục Thomas Vũ Lưu Truyền, CRM (July 2018) làm Phó Xứ. LM Nhiên tiếp tục dự án xây cất đã được thiết kế dưới thời LM Khả và LM Khôi. Đồng thời, nhận thấy số giáo dân tiếp tục gia tăng cùng với những nhu cầu cần thiết cho các sinh hoạt của giáo xứ, LM Nhiên và Hội Đồng Thường Vụ đã quyết định mua thửa đất gần 5 mẫu bên cạnh Thánh đường, để thực hiện dự án phát triển cơ sở của giáo xứ. Dự kiến sẽ xây thêm bãi đậu xe, sân sinh hoạt bên ngoài cho giới trẻ, cũng như có thêm đất cho những nhu cầu cơ sở trong tương lai. Diện tích khuôn viên Thánh đường hiện nay là 16 mẫu. Từ ngày nhậm chức, LM Nhiên đã hăng say hoạt động cải tiến cơ sở sinh hoạt của giáo xứ, thay đổi các dụng cụ, máy móc và những bàn ghế đã quá cũ. Ngài rất ưu tư lo lắng về sự học vấn và môi trường lành mạnh cho các em học sinh nên đã dành nhiều thời giờ nghiên cứu và có những thay đổi về chương trình dạy học của Trung Tâm Giáo Dục Thánh Giuse để tăng phần hữu hiệu. Đồng thời, Ngài dành nhiều thì giờ hướng dẫn, yiểm trợ và khuyến khích các ca đoàn phục vụ trong các Thánh Lễ hàng tuần, và chú tâm đến mọi sinh hoạt của các ban ngành và đoàn thể trong Giáo Xứ.
Các linh mục được chính thức bổ nhiệm và phục vụ Giáo Xứ, kể từ cố Linh Mục Tađêô Maria Nguyễn Ngọc Ban, CMC (1994) đến nay, đều thuộc Tỉnh Dòng Đức Mẹ Đồng Công Cứu Chuộc Hoa Kỳ.
Nhờ Hồng Ân Thiên Chúa, hai giáo dân của xứ đạo đáp lời gọi của Đức Giêsu Kitô và đã trở thành mục tử trung thành phục vụ Giáo Hội: Linh Mục Giuse Maria Nguyễn Xuân Hương (1985), hiện là Linh Mục Chánh Xứ Giáo Xứ St. Anne, Giáo Phận Sacramento, và Linh Mục Giuse Nguyễn Văn Huyền (1995) hiện là Cha Phó Giáo Xứ St. Joseph, Giáo Phận Sacramento.
Qua tấm gương “hết lòng chung tay xây đắp một gia đình yêu thương, nhiệt thành dấn thân phục vụ dân Chúa” của các cha, ba con chiên xứ đạo đã lần lược đáp lời mời dấn thân, được đào tạo và được các Giám Mục Giáo Phận Sacramento bổ nhiệm làm Phó Tế phục vụ Cộng Đoàn và Giáo Xứ: Phó Tế Antôn Nguyễn Ngọc Huy, Phó Tế Giacôbê Nguyễn Nam Tiến và Phó Tế Đôminicô Nguyễn Bình An. Hiện nay, ba con chiên khác của xứ đạo cũng đã đáp lời mời dấn thân và đang được đào tạo để trở thành Phó Tế, góp phần chăm lo vườn nho của Chúa trong tương lai.
Nguyện xin Thiên Chúa, qua lời cầu bầu của Đức Mẹ Maria và Các Thánh Tử Đạo Việt Nam, tiếp tục ban muôn Hồng Ân xuống trên các Đức Giám Mục, quý Linh Mục, quý Tu Sỹ nam nữ cùng toàn thể giáo dân để mọi người được liên kết với nhau trong tình bác ái yêu thương, tạo nên một chi thể của Đức Kitô nơi dương thế.
Giáo Xứ Các Thánh Tử Đạo Việt Nam – Sacramento
Tháng 11 năm 2019
Ghi chú:
1. Dòng Đức Mẹ Đồng Công Cứu Chuộc (CMC), vào ngày 7 tháng 4 năm 2017, đã được đổi tên là Dòng Mẹ Chúa Cứu Chuộc (CRM). Latin: Congregatio Redemptoris Matris.